Vatandaşlık

Aşağıda sıralanan koşulları yerine getirdiyseniz, Alman vatandaşlığına hak kazanabilirsiniz ("Anspruchseinbürgerung"):

• Süresiz oturum iznine ("Niederlassungserlaubnis") ya da süresiz oturum izni almanızı sağlayacak bir oturum iznine sahipseniz
• Yasal olarak en az 5 yıldır Almanya’da ikamet ediyorsanız
• Jobcenter’dan veya Sosyal Yardım Dairesinden herhangi bir yardım almıyorsanız (İşsizlik maaşı I, konut yardımı (Wohngeld), Çocuk Parası (Kindergeld), BAföG veya benzerleri genellikle vatandaşlığa kabul edilmeye engel değildir.)
• B1 ya da daha yüksek seviyede Almanca konuşabiliyorsanız
• Alman hukuk ve sosyal düzeniyle ilgili vatandaşlık sınavını geçtiyseniz. Bu konuda istisnalara ulaşmak için “Vatandaşlık sınavına girmek zorunda mıyım?” başlığı altına bakabilirsiniz.
• Herhangi ciddi bir suçtan hüküm giymediyseniz (90 güne kadar olan küçük mahkumiyetler durumu etkilemez)
• Alman Vatandaşlık Dairesine (yazılı ve sözlü olarak) özgür ve demokratik temel düzene bağlılığınızı beyan edersiniz
• Almanya'nın Holokost'taki, özellikle de Yahudi yaşamının korunmasındaki sorumluluğunu da kabul etmeniz gerekir (Madde 10 (1) cümle 1 no. 1a StAG).
• Kim olduğunuzu kanıtlayan bir pasaportunuz veya başka bir kimliğiniz (ehliyet, doğum belgesi, …) varsa ya da geldiğiniz ülkenin size hiçbir belge vermediğini kanıtlayabilirseniz
• Saksonya-Anhalt ve Brandenburg eyaletlerinde vatandaşlık başvurusu yaparken, ayrıca İsrail’in var olma hakkını kabul ettiğinizi yazılı olarak beyan etmeniz gerekiyor.
  
  Dikkat! Aşağıda belirtilen gruplara ait olanlar, “mağduriyet düzenlemesi”(Härtefallregelung) sayesinde vatandaşlığa başvururken kendi geçim kaynaklarını güvence altına almak zorunda değiller:
   
• Haziran 1974'ten önce Federal Almanya Cumhuriyeti’ne gelen eski misafir işçiler ve Haziran 1990'dan önce Doğu Almanya'ya gelen sözleşmeli işçiler, belirli koşullar altında kendi geçimlerini sağlamak zorunda kalmadan vatandaşlığa kabul edilebilirler. Bu durum aynı dönemde Almanya'ya gelmiş olan eşleri için de geçerlidir.
• Tam zamanlı çalışan kişiler de son 24 ay içinde en az 20 ay tam zamanlı çalışmışlarsa kendi geçimlerini sağlamak zorunda değiller.

• Tam zamanlı çalışanların eşleri içleri için de aynı durum geçerlidir. Tam zamanlı çalışan eşiniz (ya da kayıtlı partneriniz) ve bir çocukla birlikte yaşıyorsanız, kendi geçiminizi sağlamak zorunda değilsiniz.

  Dikkat! Örneğin tek başına çocuk yetiştirenler, hasta yakınlarına bakanlar, hastalar veya engelli kişiler için hiçbir istisna yok.

  Önemli: Artık güncel olarak sahip olduğunuz vatandaşlığınızdan vazgeçmek zorunda değilsiniz. Bu konuda daha fazla bilgiyi "Birden fazla vatandaşlığa sahip olabilir miyim?" başlığı altında bulabilirsiniz.

Belirli koşullar altında siz veya aile üyeleriniz 5 yıldan daha kısa bir süre sonra da vatandaşlık başvurusu yapabilirsiniz:

• Eğer bir Alman vatandaşıyla evliyseniz, daha erken vatandaşlığa geçme hakkınız olabilir. Bununla ilgili ayrıntılara "Eşim Alman. Benim için geçerli özel kurallar var mı?" başlığı altında ulaşabilirsiniz.
• Eğer eşiniz veya kayıtlı partneriniz ve çocuklarınızla birlikte vatandaşlık başvurusu yaparsanız, aileniz de 5 yıldan kısa sürede vatandaş olma hakkına sahip olabilir. Ancak aile üyelerinizin, vatandaşlık için gereken diğer tüm şartları yerine getirmesi gerekir. 

Sığınma hakkına sahip bir kişiyseniz veya tanınmış bir mülteciyseniz, iltica prosedürünüzde geçen aylar veya yıllar 5 yıllık asgari kalış süresine dahil edilecektir. Aynı durum geçici korumaya sahip kişiler için de geçerlidir.

İlke olarak, Almanya’da öğrenci vizesiyle geçirdiğiniz yıllar da sayılır. 

Almanca bilginizi kanıtlayan bir sertifikanız yoksa, Almanca eğitim veren bir okulu başarıyla tamamladığınızı kanıtlayarak veya Almanya'da aldığınız bir dereceyi sunarak dil becerilerinizi doğrulayabilirsiniz. Bu durumda, aşağıdakilerden birini yaptığınızı kanıtlayan bir belge sağlamanız gerekir:

• En az dört yıl boyunca bir Alman okuluna gittiğinizi gösteren bir belge
• Herhangi bir Alman okulundan aldığınız "Hauptschulabschluss", "Realschulabschluss" veya bir abitur belgesi
• Şu an bir Alman ortaokulunda en azından 10. sınıfta olduğunuzu gösteren bir belge
• Almanca bir mesleki eğitim programını tamamladığınızı gösteren bir belge
• Bir üniversiteden Alman dilinde eğitim aldığınızı kanıtlayan bir diploma

Yukarıda belirtilen belgelerden herhangi birine sahip değilseniz, genellikle bir dil sınavını geçip sertifika sunmanız gerekir. Bu testi herhangi bir dil okulunda yapabilirsiniz.

Lütfen unutmayın: Kronik bir hastalık veya bedensel bir engel nedeniyle ya da yaşlılık nedeniyle Almancayı yeterince konuşamıyorsanız, vatandaşlık talebiniz dil yeterliliği kanıtı olmadan da onaylanabilir. Bu durumda, sizden bunları kanıtlayacak tıbbi raporlar sunmanız beklenir.

YENİ: On yıllardır Almanya'da yaşayan eski misafir işçiler ve sözleşmeli işçiler Almanca bildiklerini yazılı olarak kanıtlamak zorunda değiller. Günlük hayatta büyük sorunlar yaşamadan sözlü iletişim kurabilmeleri yeterli olacaktır. Geçmişte bu işçiler ve aileleri Almanya'ya geldiklerinde onlar için dil kursları yoktu, bu yüzden de bu kişilerden böyle bir zorunluluk beklenmiyor.

Vatandaşlık başvurusu yapan herkes, mevcut vatandaşlığını (veya vatandaşlıklarını) koruyabilir, yani bırakmak zorunda değildir. Ancak, başka bir vatandaşlığa sahip olduğunuz ülkenin vatandaşlık yasasına uymanız gerektiğini lütfen unutmayın. O ülkede de 2 veya daha fazla vatandaşlığa sahip olunmasına izin verilmelidir. 

Önemli: 2024 Haziran ayından bu yana Almanya vatandaşlığı için bırakmak zorunda kaldığınız eski vatandaşlığınızı da geri alabilirsiniz. Böylece çifte vatandaşlığa veya çoklu vatandaşlığa sahip olabilirsiniz. Ancak vatandaşlığından vazgeçtiğiniz devletin buna izin vermesi gerektiğini unutmayın. Eski vatandaşlığınızı geri almak için bu devletin iznine ihtiyacınız vardır. Türkiye vatandaşlığını geri kazanmak için yapmanız gerekenleri öğrenmek için Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan bu bilgi sayfasına bakabilirsiniz.

Unutmayın: Yine de eski vatandaşlığınızdan vazgeçmek istiyorsanız, bu ülkeler için bu durumun mümkün olmadığını lütfen unutmayın: Afganistan, Cezayir, Angola, Arjantin, Brezilya, Bolivya, Kosta Rika, Küba, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, Eritre, Guatemala, Honduras, İran, Lübnan, Maldivler, Fas, Meksika, Nikaragua, Nijerya, Panama, Suriye, Tayland, Tunus, Uruguay.

Vatandaşlık Dairesi, gerekli koşulları yerine getirdiğinizi onayladıktan sonra, vatandaşlığa geçeceğinize dair bir “teminat belgesi" ("Einbürgerungszusicherung") alırsınız. Bu belge ile, ülkenizin vatandaşlığından çıkmak için başvuruda bulunmalısınız. Kabul edildikten sonra, Vatandaşlık Bürosuna ("Einbürgerungsbehörde") sunmanız gereken bir onay belgesi alacaksınız. Sonrasında vatandaşlığa geçişiniz tamamlanır.

Lütfen unutmayın: Bazı ülkelerde, yeni bir vatandaşlığa geçtiğinizde, eski vatandaşlığınızdan otomatik olarak çıkarsınız. Bu durumda ayrı ayrı başvuruda bulunmanız gerekmez.

Vatandaşlıktan çıkmanın mümkün olmadığı ülkeler de vardır. Mevcut yasal duruma göre, bu ülkelerden gelen kişiler vatandaşlıklarını geri veremezler: Afganistan, Cezayir, Angola, Arjantin, Brezilya, Bolivya, Kosta Rika, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, Eritre, Guatemala, Honduras, İran, Küba, Lübnan, Maldivler, Fas, Meksika, Nikaragua, Nijerya, Panama, Suriye, Tayland, Tunus, Uruguay (Haziran 2024 itibariyle).

Unutmayın: Haziran 2024’ten beri Almanya’da çifte vatandaşlık veya birden fazla vatandaşlığa sahip olmak artık herkes için mümkün. Ayrıca Alman vatandaşlığı için önceden bırakmak zorunda kaldığınız eski vatandaşlığınızı da geri alabilirsiniz. Yeniden Türk vatandaşlığına başvuru süreci hakkında geri bilgi almak için lütfen bu bağlantıya bakınız. Önemli: Vatandaşlığını bıraktığınız devlet buna izin vermelidir. Eski vatandaşlığınızı geri almak için bu devletin iznine ihtiyacınız vardır.

Eğer ciddi bir suçtan hüküm giydiyseniz, vatandaşlığa kabul edilme şansınız olmaz. Ancak belli bir süre sonra, bu suçlar genellikle sabıka kaydından silinir. Silme işleminden sonra, diğer tüm koşulları yerine getirdiğiniz takdirde vatandaşlığa geçebilirsiniz.

Bununla birlikte, küçük bir suçtan hüküm giymiş olsanız da, hâlâ vatandaşlığa geçebilirsiniz. Aşağıdaki cezalardan birini aldıysanız, hiç beklemeden, Alman vatandaşlığına başvurabilirsiniz, yani suç kaydının silinmesi için beklemeniz gerekmez:

• Maksimum 90 güne tekabül eden para cezaları
• Sadece hükmün infazının ertelenmesi ve ertelemenin sonunda dava dosyasından feragat edilmesi koşuluyla en fazla üç aya kadar mahkûmiyet almış olmak ve bu suçtan ötürü cezaevine girmemiş olmak
• Genç suçlular için eğitimler (örneğin, saldırganlık karşıtı eğitim) ya da Genç Mahkemeleri Yasası uyarınca disiplin araçlarının (örneğin, çocuk suçlularının uyarılması ya da tutulması) uygulanması

Oryantasyon kursu/entegrasyon kursu sonunda yapılan sınavı geçtiyseniz veya Almanca eğitim veren bir okuldan aldığınız bir okul bitirme belgesine sahipseniz veya bir Alman üniversitesinden hukuk, sosyal, siyasal veya idari bilimler alanlarında başarılı bir diplomaya sahipseniz, vatandaşlık sınavına girmeniz gerekmez. 

İpucu: Entegrasyon kursu bir oryantasyon kursu ve bir dil kursundan oluşur. Oryantasyon kursunun sonundaki teste “Almanya'da Yaşam” testi denir. Teste VHS oryantasyon kursu test eğitmeni ile hazırlanabilirsiniz.

Diğerlerinin vatandaşlığa kabul için vatandaşlık kabul testini geçmeleri gerekir. Yalnızca ciddi bir hastalığı veya bedensel engeli olan kişiler veya yaşlılar için istisnalar yapılabilir. Böyle bir durumda, kanıt olarak tıbbi bir rapor sunmanız gerekir.

Vatandaşlık sınavını geçmeniz gerekiyorsa, bir vatandaşlığa kabul kursuna katılabilir veya kişisel olarak kendinizi sınava hazırlayabilirsiniz. Test 33 soru içerir. Sınavı geçmek için 33 sorudan en az 17'sini doğru cevaplamanız gerekmektedir. 30 soru Almanya'da tarih, siyaset, toplum ve kültür gibi genel konularla ilgilidir. Diğer 3 soru ise yaşadığınız federal eyaletle ilgilidir.  Federal Göç ve Mülteciler Dairesinin (BAMF) Online Test Merkezinde, vatandaşlık sınavı için hazırlanabilir, örnek vatandaşlık sınavını yaparak kendinizi deneyebilirsiniz.

Sınavın gerçekleşeceği yer ve zaman hakkında daha fazla bilgi için yakınınızdaki bir Vatandaşlık Dairesiyle ("Einbürgerungsbehörde") iletişime geçebilirsiniz. bamf.de adresine girerek yaşadığınız eyalette bulunan ve bu sınavı sağlayan vatandaşlık dairelerinin bir listesini bulabilirsiniz. Bu sınav öncesinde bir kursa gidip hazırlanmak isterseniz, Göç Danışma Merkezlerinden veya Gençlik Göç Danışma Merkezlerinden yakınınızdaki kurslar hakkında tavsiye alabilirsiniz.

Unutmayın: Bu kuralın bazı istisnaları var. Örneğin, Almanya’da onlarca yıldır yaşayan “misafir işçi kuşağı” için özel bir düzenleme getiriliyor. Bu kişilerin vatandaşlık sınavına girmesi gerekmeyecek, sadece sözlü bir dil testi yapılacak. Bu, onların Almanya’ya yaptıkları katkıların bir teşekkürü ve takdiri olarak görülüyor.

Yukarıda belirtilen vatandaşlığa hak kazanma koşullarını ("Anspruchseinbürgerung") karşılamıyorsanız, yetkililerin onayı ile Almanya'da vatandaşlığa kabul için ("Ermessenseinbürgerung") başvuruda bulunabilirsiniz, ancak birinin Alman vatandaşı olup olmayacağında en nihayetinde yine yetkililerin son kararı geçerlidir. "Ermessenseinbürgerung" durumunda, Vatandaşlık Dairesi size Alman vatandaşlığı verme ihtimali vardır, ancak bunu yapma mecburiyetleri de yoktur. Vatandaşlığa geçmenizin topluma faydalı olacak olması durumunda bu yönde olumlu karar verilir. Ancak, "Ermessenseinbürgerung" için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir:

• Ciddi bir suçtan hüküm giymemiş olmamalısınız.
• Almanya'da yasal olarak ikamet ediyor olmalısınız.
• Düzenli olarak yaşadığınız bir yer olmalı.
• Kendi geçiminizi ve varsa ailenizin geçimini sağlayabiliyor olmalısınız.
• En fazla bir eşiniz olmalı
• Kim olduğunuzu kanıtlayan bir pasaportunuz veya başka bir kimliğiniz (ehliyet, doğum belgesi, vb.) varsa ya da geldiğiniz ülkenin size hiçbir belge vermediğini kanıtlayabilmelisiniz

Bu koşulları karşılamıyorsanız, vatandaşlığa kabul edilmeniz ancak, örneğin ciddi bir hastalığınız veya bedensel bir engelinizin olması veya yaşlılık nedeniyle çalışamamanız gibi istisnai durumlarda mümkündür. Bu gibi durumlarda, yakınınızdaki bir Vatandaşlık Dairesiyle iletişime geçin. Bu konuda daha fazla bilgi için "Vatandaşlık başvurusunu nerede ve nasıl yaparım?" başlığı altına bakabilirsiniz.

Bir Alman vatandaşıyla evli olan bireyler, vatandaş olmaya diğer yabancı vatandaşlardan daha erken bir zamanda hak kazanabilirler. Bu sebeple daha erken vatandaşlığa geçmek için aşağıdaki koşulları yerine getirmelisiniz:

• Almanya’da yasal olarak en az 3 yıl ikamet etmiş olmalısınız.
• Bir Alman vatandaşıyla en az 2 yıldır evli olmalısınız.
• Eşinizden ayrı değilsiniz veya boşanmadınız.
• Geçerli bir pasaporta veya pasaport yerine geçen bir belgeye sahip olmalısınız.
• Düzenli olarak ikamet ettiğiniz bir yer olmalı.
• Jobcenter veya Sosyal Yardım Dairesinden herhangi bir destek almıyor olmalısınız.
• B1 ya da daha yüksek bir seviyede Almanca konuşmalısınız.
• Alman hukuk ve sosyal düzeniyle ilgili vatandaşlık sınavını geçmiş olmalı veya herhangi bir Alman okul bitirme belgesine sahip olmalısınız.
• Ciddi bir suçtan hüküm giymemiş olmamalısınız.
• Federal Almanya Cumhuriyeti'nin özgür demokratik temel düzenine bağlılığınızı vatandaşlığa kabul makamı önünde sözlü ve yazılı olarak beyan etmelisiniz.
• Ayrıca Almanya'nın Holokost'taki, özellikle de Yahudi yaşamının korunmasındaki sorumluluğunu da kabul etmelisiniz (StAG Madde 10 (1) cümle 1 no. 1a).

Lütfen unutmayın: Eğer eşiniz başka bir AB ülkesi vatandaşıysa, bu koşullar sizin için geçerli değildir.

Vatandaşlığa kabulden sorumlu yetkili makam eyaletten eyalete değişir. Yaşadığınız yerde bu konuda yetkili makamın hangisi olduğunu bulmak için yerel belediyeden ("Bezirksamt"), belediye meclisinden veya Yabancılar Dairesinden tavsiye alın. Bu konuda bilgi alacağınız doğru adresi bulmak için Göç Danışma Merkezlerinden veya Gençlik Göç Danışma Merkezlerinden tavsiye alabilirsiniz. Hatta arama motoruna, yaşadığınız yerin adını ve "Einbürgerung" yazarsanız, bu hususta iletişime geçmeniz gereken yetkili makamın hangisi olduğunu öğrenebilirsiniz.

Vatandaşlığa geçmek için doldurmanız gereken başvuru formunu yetkili Vatandaşlık Dairesinden alabilirsiniz. Bu formu ayrıca, Vatandaşlık Dairesinin web sitesinde de bulabilirsiniz. Başvurunuzu göndermeden önce, mutlaka Vatandaşlık Dairesinde görevli personelden tavsiye alın. Personel, başvuru ile birlikte hangi belgeleri teslim etmeniz gerektiğini size tam olarak söyleyebilir.

Lütfen unutmayın: Ancak 16 yaşından büyükseniz bu başvuruyu yapmanıza izin verilir. 16 yaşın altındaysanız, sizin adınıza ebeveyniniz veya vasiniz başvuruda bulunması gerekir.

Önemli: Bazı federal eyaletler başvuru sürecini dijitalleştirmiştir. Bu, çevrimiçi bir başvuru formu doldurabileceğiniz / doldurmanız gerektiği ve belgelerinizi dijital olarak gönderebileceğiniz anlamına gelir. Başvuru ücretlerinin ödenmesi de dijital olarak gerçekleştirilir. 

Başvuruda bulunurken, 255 avro ödemeniz gerekir. Çocuklarınız için da başvuru yapıyorsanız, çocuk başına 51 avro ödemelisiniz (2025 itibariyle). İstisnai durumlarda, bu ücretin miktarı düşebilir. Bu, örneğin, birkaç çocuğu olan veya geliri az olan bir aile için geçerli olabilir.

İlke olarak, Alman vatandaşlığınız (sizin isteğiniz dışında) ancak kaybının vatansız kalmanıza neden olmayacağı durumlarda iptal edilebilir.

Aşağıdaki durumlardan biri sizin için geçerliyse, Alman vatandaşlığını kaybedebilirsiniz:

• Alman vatandaşlığından vazgeçerseniz
• Başka bir vatandaşlığınız daha varsa ve gönüllü olarak ve Alman makamlarının rızası olmadan, sahip olduğunuz diğer vatandaşlığın silahlı kuvvetlerine (veya bu devlet tarafından yönetilen başka bir militan bir kuruluşa) katılırsanız

Lütfen unutmayın: Eğer Alman vatandaşlığınızı kaybettiyseniz ve başka bir Avrupa vatandaşlığınız yoksa, Almanya'da kalabilmek için bir oturum iznine ihtiyacınız olacaktır.